Gdy odszedł nasz bliski, musimy powiadomić o tym różne instytucje. Bank o śmierci właściciela konta zazwyczaj powiadamia krewny, który posiada jego akt zgonu. Co ważne, nawet jeśli mamy login i hasło do bankowości zmarłego, to nie możemy wypłacić pieniędzy z jego konta bez dyspozycji na wypadek śmierci. Komu taka dyspozycja może zostać wydana?
Śmierć właściciela konta – kto i jak powinien o niej poinformować bank?
Śmierć bliskich osób to ogromna strata. Mimo smutku, który w takich sytuacjach odczuwamy, należy dopełnić różnych formalności. Jedną z nich jest poinformowanie banku o śmierci właściciela konta. Może tego dokonać dowolny członek rodziny. Musi jednak wcześniej przedstawić w wybranej instytucji akt zgonu.
Jednak nie każdy podczas żałoby jest w stanie myśleć o formalnościach. Dlatego pojawia się pytanie: co jeśli bank nie zostanie poinformowany o śmierci właściciela konta bankowego? Instytucja nadal będzie prowadziła rachunek. Według prawa będzie on aktywny przez 5 lat (czas liczony jest od wykonania ostatniej operacji bankowej). Dopiero po upływie tego okresu bank sprawdzi, czy właściciel konta nadal żyje.
Na rachunkach bankowych zmarłych często pozostają pieniądze. Czy po śmierci właściciela konta przejmuje je bank? Nie. Instytucja szuka wszystkich spadkobierców, którzy mogą przejąć majątek zmarłego. Mogą oni zdecydować, czy pieniądze zgromadzone na koncie zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z pogrzebem. Warunkiem takiego działania jest przedstawienie w instytucji rachunków za organizację pochówku.
Śmierć bliskich to często duże zaskoczenie dla rodziny. Jeśli nie żyliśmy dobrze ze zmarłym, możemy nie wiedzieć, czy miał jakieś długi lub w jakich bankach miał konto, lokatę czy kredyt. W uzyskaniu tych informacji pomoże nam Centralna informacja o rachunkach. Wygenerowanie interesujących nas danych to koszt ok. kilkudziesięciu złotych.
Dyspozycja na wypadek śmierci – sposób na legalny dostęp do konta zmarłego
Niektórzy klienci otwierając w banku konto, decydują się na udzielenie upoważnienia do rachunku osobom trzecim. Mogą one zlecać przelewy czy wypłacać pieniądze z bankomatów. Niestety pełnomocnictwo nie działa po śmierci właściciela konta. Dokument automatycznie wygasa, a osoba wcześniej upoważniona nie ma prawa wypłacić gotówki z konta.
Pamiętajmy jednak, że każdy posiadacz konta może złożyć do niego dyspozycję na wypadek śmierci. Gwarantuje ona możliwość wypłacenia pieniędzy z konta zmarłego, jeszcze przed wyrokiem sądowym dotyczącym spadku.
Dyspozycja na wypadek śmierci może zostać wydana:
- małżonkowi;
- wstępnym – rodzicom, dziadkom;
- zstępnym – dzieciom, wnukom;
- rodzeństwu.
Dyspozycja na wypadek śmierci to inaczej zapis bankowy. Dokument określa, ile i komu bank może wypłacić pieniędzy po śmierci właściciela konta. Dyspozycja znacząco różni się od spadku. Realizowana jest jeszcze przed podziałem schedy.
Ważne: wysokość zapisu bankowego jest ograniczona. Może ona sięgnąć maksymalnie dwudziestokrotność średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela?
Jeśli na koncie zmarłego znajdowały się pieniądze np. z pożyczki na raty czy kredytu, a my je wypłaciliśmy, możemy ponieść konsekwencje prawne. Narażamy się bowiem tym czynem na zarzut kradzieży czy wyłudzenia pieniędzy. Jak wspomnieliśmy wyżej, nawet pełnomocnictwo do rachunku bankowego nie upoważnia nas do wypłaty środków finansowych po śmierci właściciela konta.
Musimy otrzymać zgodę na wypłatę pieniędzy od wszystkich spadkobierców. Wtedy nikt nie będzie mógł nam zarzucić, że działamy w złej wierze i chcemy okraść zmarłego.
Dziedziczenie pieniędzy z konta bankowego – kolejność
Osoby starsze często piszą przed śmiercią testament. Na jego podstawie sąd określa, kto przejmuje po zmarłym spadek. Jak wygląda dziedziczenie pieniędzy z konta bankowego bez spadku?
Jeżeli zmarły nie zostawił po sobie testamentu, to scheda jest rozdzielana zgodnie z dziedziczeniem ustawowym. Warto zaznaczyć, że rachunek bankowy wchodzi w skład spadku. W jakiej kolejności odbywa się jego dziedziczenie pieniędzy na rachunku bankowym?
- W pierwszej kolejności pieniądze przejmują dzieci oraz małżonek. Warto zaznaczyć, że partner zmarłego według prawa musi otrzymać przynajmniej ¼ całości spadku.
- Kolejnymi osobami do przejęcia dobytku są rodzice zmarłego. Otrzymują oni spadek pod warunkiem, że zmarły nie miał potomków. Rodzice właściciela konta otrzymują po ¼ majątku lub całość, gdy są jedynymi najbliższymi osobami zmarłego.
- W dalszej kolejności scheda przypada rodzeństwu zmarłego, a następnie dziadkom (pod warunkiem, że spadkodawca nie miał małżonka, dzieci, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa.
- Prawo do dziedziczenia pieniędzy z konta bankowego mają także pasierbowie i pasierbice, czyli dzieci małżonka zmarłego. Jeśli żaden bliski nie przejmie majątku, przypadnie on w udziale gminie, do której należał właściciel konta.
Pamiętajmy, że wraz ze spadkiem możemy odziedziczyć długi. Czy żona odpowiada za zadłużenie męża? To zależy od tego, czy przyczyniła się do powstania lub zwiększenia zadłużenia, a także czy małżonkowie podpisali wcześniej intercyzę. Jeśli zdajemy sobie sprawę z tego, że nie będziemy w stanie spłacić zaległości finansowych po śmierci właściciela konta bankowego, warto zrzec się spadku. Mamy na to aż 6 miesięcy.