Ryzyko kredytowe – czym jest i jak je ocenić?
Kiedy możemy mówić, że zetknęliśmy się z sytuacją niosącą ryzyko kredytowe? Dzieje się to np. wtedy, gdy określony podmiot otrzymuje produkt lub usługę bez uprzedniej zapłaty. Ryzyko tkwi w tym, że nie mamy pewności, czy klient zapłaci za usługę z której uprzednio skorzystał. Sytuacja taka może mieć miejsce nie tylko na rynku kredytowym. Ryzyko stwarza każda dokonana przez nas transakcja online, podczas której nie otrzymaliśmy pieniędzy od kupca przed wysłaniem przesyłki.
Warto pamiętać, że na rynku finansowym to pożyczkodawcy ponoszą większe ryzyko niż banki oferujące kredyty. Firmy pozabankowe wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klienta stosują różnego rodzaju udogodnienia, tym samym w mniejszym stopniu zabezpieczają udzielane pożyczki. Większe ryzyko kredytowe wiąże się ze zwiększeniem kosztów zobowiązania.
Jak można ocenić ryzyko kredytowe, które ponoszą zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe? Przede wszystkim należy kontrolować poczynania swojego kontrahenta. Pożyczkobiorca ma być osobą rzetelną, która jest świadoma tego, że pożyczkę należy w całości spłacić. Jeśli widzimy, że pożyczkobiorca ma problemy finansowe i nie może poradzić sobie z regulacją obecnego zadłużenia, nie możemy przyznać mu pożyczki. Mogłaby ona niekorzystnie wpłynąć na jego zdolność kredytową, co więcej, wplątać w spiralę zadłużenia. Ta pojawia się wtedy, gdy jedna pożyczka spłacana jest kolejną.
Wymiary ryzyka kredytowego
Istnieją dwa wymiary ryzyka kredytowego:
- ryzyko straty lub wypłacalności – wiąże się z niepewnością co do przyszłej sytuacji finansowej kredytobiorcy i obejmuje niebezpieczeństwo, że wynikająca z umowy kredytowej spłata kredytu nie zostanie uregulowana w terminie w całości bądź zostanie uregulowana jedynie częściowo. Jest to tzw. ryzyko czyste;
- ryzyko zabezpieczenia – określa niebezpieczeństwo, które wynika z ryzyka samego zabezpieczenia przyjętego w celu ograniczenia tego ryzyka (np. uszkodzenia lub zniszczenia nieubezpieczonego przedmiotu zabezpieczenia).
Współczynnik wypłacalności – co to takiego?
Gdy sięgamy po finansowanie od banku, dobrze jest mieć pewność, że nie zostaniemy oszukani, a przyznana nam gotówka pochodzi z legalnego źródła, którego zasoby nie wyczerpią się w trakcie naszego kredytowania. W ocenie ryzyka kredytowego ponoszonego przez bank pomoże współczynnik wypłacalności, zwany inaczej współczynnikiem adekwatności kapitałowej. O czym mówi ten wskaźnik?
Współczynnik wypłacalności wskazuje na zdolność ochrony przed ryzykiem, które może ponieść bank zarządzając swoim kapitałem. Istnieje sześć wag ryzyka, które może ponieść bank. Warto pamiętać, że im wyższa wartość współczynnika wypłacalności, tym ryzyko kredytowe mniejsze.
Co z ryzykiem, które ponosi kredytodawca udzielając klientowi pożyczki? Określa się je za pomocą wskaźnika DTI (ang. Debt to Income), czyli dług do dochodu. Bank obliczając naszą zdolność kredytową bierze na celownik aktualne kredyty zsumowane z ratą pożyczki, o którą się ubiegamy. Bank, który udziela nam kredytu nie może obciążyć nas ratą, której wielkość spowoduje przekroczenie wskaźnika.
Czy analiza ryzyka kredytowego jest ważna?
Analiza ryzyka kredytowego wydaje się być prosta czynnością. Mimo to należy poświęcić jej maksymalnie dużo czasu. Ocena ryzyka związanego z przyznaniem pożyczki czy kredytu jest bardzo ważna. Dlaczego? Przede wszystkim jako pożyczkobiorcy musimy wiedzieć, czy będzie nas stać na zadłużenie. Nie może ono w żaden sposób obciążyć naszego budżetu. Przy podejmowaniu tak ważnej decyzji należy uwzględnić naszą sytuację finansową oraz to, jak może się ona zmienić na przestrzeni lat.
W ocenie ryzyka kredytowego leżącego po stronie pożyczkobiorców bardzo ważne jest sprawdzenie naszych kontrahentów, czyli podmiotów udzielających zobowiązania. Im więcej o nich wiemy, tym lepiej. Jak sprawdzić ich uczciwość? Dobrze jest zapoznać się nie tylko z informacjami podanymi na stronie internetowej określonej firmy, ale także opiniami jej klientów. Te znajdziemy np. na forach internetowych. O rzetelności firmy udzielającej pożyczek online możemy dowiedzieć się także z certyfikatów, które otrzymują. Pamiętajmy, że ocena ryzyka powinna należeć do nas, bo to my podejmiemy ostateczną decyzję.
Jak budować wiarygodność kredytową?
Jeśli mamy w planie pożyczkę, powinniśmy się zastanowić nad naszą wiarygodnością kredytową. Czym ona jest? Wiarygodność finansowa to nic innego jak wizerunek, który tworzymy w oczach naszego pożyczkobiorcy. Aby obraz naszej historii kredytowej przedstawiał się pozytywnie, a tym samym scoring BIK był wysoki, powinniśmy spłacać pożyczki na czas i nie zalegać z jakimikolwiek płatnościami. Wysoka ocena punktowa przyspieszy decyzję o przyznaniu pożyczki.
Bardzo ważne jest budowanie samej historii kredytowej. Jak możemy tego dokonać? Wystarczy, że sięgamy po kredyt czy pożyczkę, jak również zakupy ratalne, i dokonujemy płatności w wyznaczonym terminie. W ten sposób pożyczkodawca wie, że mając pożyczkę poradziliśmy sobie z jej spłatą. Dzięki temu nie będziemy mieli problemu z uzyskaniem pożyczki czy kredytu.